Impressie van het symposium “UNIEK TALENT: kwaliteiten van autisme”
Georganiseerd ter ere van het 15 jarig bestaan van Stichting UNIT Academie
31 maart 2023 (tijdens de Autismeweek) in de Lindenberg te Nijmegen.
Aanwezig: 254 belangstellenden. Verslag: Ella Buis.
De middag startte met een uiteenzetting over de UNIT Academie door het echtpaar Gemma van Grinsven en Paul Kroon, oprichters van de Academie. Zij wilden een gewone plek creëren voor jongeren met kunstzinnig talent, die vastliepen in werk of opleiding en thuis kwamen te zitten. Aanvankelijk was het een vooropleiding tot de kunstacademie, later kreeg deze plek gestalte als atelier. De deelnemers (180 vanaf de start tot op heden) waren/zijn voornamelijk mensen met autisme. In de huidige tijd betreft dit steeds vaker mensen die daarnaast ook angstproblemen hebben.
Zij hebben geconstateerd dat het vastlopen veelal te maken had/heeft met de omgangswijze door de omgeving als gevolg van onbegrip en het inzoomen op zaken die niet goed gaan. Zij hebben van meet af aan oog gehad voor de sterke kanten van hun deelnemers en ieders eigenheid; en daarop hun benadering en inzet van mensen afgestemd.
In de bijdragen hierna stonden laatstgenoemde aspecten centraal. Dit gebeurde vanuit 3 perspectieven: ervaringsdeskundigheid, wetenschappelijk bevindingen en ervaringen in het bedrijfsleven.
Ervaringsdeskundige Judith Visser (schrijfster van romans en 2 biografieën) legde uit dat ze het vooral als kind moeilijk heeft gehad. Omdat schoolvakken haar niet interesseerden (zij spijbelde en deed haar kennis op in de bibliotheek) en er aan zoveel regels moest worden voldaan. Als volwassene ervaarde ze (keuze)vrijheid en had ze inmiddels haar schrijverstalent ontdekt. Dat laatste werd haar duidelijk nadat ze een verzonnen stageverslag had geschreven waarvoor ze -als enige- een 10 kreeg!
Zij vertelde haar belevenissen op komische wijze, in aanwezigheid van één van haar drie zelf getrainde hulphonden. Ze stelde deze nog niet zo ervaren hond geregeld gerust en meldde dat honden haar favoriete gespreksonderwerp vormen.
Ze sprong van de hak op de tak bij tijd en wijle, maar hield de grote lijn helder vast in haar lezing.
Ervaringsdeskundige Arnout Nederpelt, werkzaam bij ASML, schetste zijn opgelopen studievertraging ondanks zijn hoogbegaafdheid en de sollicitatieproblematiek voor mensen met autisme. Zelf heeft hij 3 jaar gesolliciteerd voor hij een baan bemachtigde. Vaak wordt vooral gekeken naar sociale vaardigheden en minder naar relevante vaardigheden voor de vacante functie. Hij hield een pleidooi voor meer openheid door mensen met autisme (en andere “labels”, zie hieronder in volgende alinea) over hun kenmerken en talenten. Een ware ambassadeur! Binnen ASML heeft dit geleid tot het aantrekken van veel meer mensen met autisme en andere “labels” (inmiddels 50 % ) en een verbeterde werk sfeer voor hen.
Beleidsmedewerker van ABN-AMRO Saskia Schepers hield een boeiend pleidooi voor het aantrekken van “andersdenkende” mensen met een “neurodivergent” brein, dwz een minder gangbaar (ofwel “neurotypisch”) brein. Niet alleen mensen met autisme, maar ook mensen met bv ADHD, dyslexie, hoog begaafdheid, bipolaire stemmingen vallen onder deze noemer. Volgens onderzoek betreft dit 1 op de 5 mensen. Zij hebben uiteenlopende, specifieke kwaliteiten. Binnen bedrijven kan door het inzetten van deze mensen een grotere diversiteit en effectiviteit bewerkstelligd worden. Ook zij pleit voor ambassadeurs uit eigen geledingen. Zij heeft het Neurodiversiteit Netwerk Nederland opgericht, waarbij inmiddels diverse grote bedrijven (zoals ABN-AMRO, Heineken, bol.com) zich hebben aangesloten. Een boek van haar hand verschijnt binnenkort.
Bekijk hier de presentatie van Saskia Schepers >>
Wetenschapper Annelies Spek benadrukte eveneens het anders werkende brein bij mensen met autisme. Daarnaast is gebleken dat bij mensen met autisme vaker talenten worden vastgesteld dan gemiddeld en dat 2/3 van hen een specifiek talent heeft.
De verklaring hiervoor is nog niet duidelijk. Er zijn wel enkele theorieën hierover in omloop.
Uit onderzoek komen de volgende talenten naar voren: goed geheugen voor feiten, visuele en analytische zaken, wat hen geschikt maakt als getuige bv; wiskunde en rekenen; patroonherkenning, wat hen geschikt maakt als programmeur, internist, muzikant, archivaris, apotheker; sensorische vaardigheden, wat hen geschikt maakt als pianostemmer en voor onthouden van muziek; synesthesie (=vermenging van zintuigervaringen); kunst en creativiteit, bv talent voor tekenen; taalvaardigheid, wat hen geschikt maakt als corrector van teksten (vooral vrouwen beschikken over dit talent en schrijven ook de meeste autisme biografieën).
Informatie in deze pdf >>
Genoemde talenten waren heel mooi zichtbaar in de prachtige met de hand getekende animatie van tekenaar en worldbuilder Marteijn (deelnemer van het UNIT Atelier), die getoond werd. Een wonderlijke, intrigerende wereld. Marteijn vertelde in zijn toelichting dat hij via worldbuilding zijn vele hobby’s kan samenbrengen onder één paraplu; heel praktisch. Daarnaast is het maken van een animatie een uitlaatklep voor zijn problemen die hij erin kan stoppen en maakt hij door het fantasierijke karakter ervan zijn (kunst)wereld toegankelijker.
Bekijk op Youtube >>
Ook de vijf kunstwerken van UNIT deelnemers die op het podium stonden, vormden een mooie illustratie van aanwezig talent. Ter plekke werd het schilderij “echtpaar aan tafel” geveild voor € 250,- en onder de pauze is een compilatie van de Stevenstoren - gemaakt door meerdere deelnemers van het UNIT Atelier-, verkocht voor € 225,-. Nb Van laatstgenoemd kunstwerk zijn nog exemplaren te koop in de UNIT Winkel in de Molenpoortpassage.
Als uitsmijter trad dichter, liedschrijver en cabaretier Robin Bleeker op. Met scherpzinnige, ironische en ontroerende teksten (ongetwijfeld voortspruitend uit een divergent brein) en enerverend, mooi pianospel sloot hij het symposium hilarisch en luchtig af. Zijn gedichtenbundel vond na afloop een gretige aftrek.
Meer informatie >>